اصول نورپردازی اماکن ورزشی و روشنایی استادیوم ها

اصول نورپردازی اماکن ورزشی و استادیوم ها

هدف نورپردازی و روشنایی فضای ورزشی و باشگاه و استادیوم، ایجاد محیطی بی خطر برای انجام فعالیت های ورزشی در آن است (متناسب با سرعت آن ورزش ،ابعاد فضا و اشیای مورد استفاده در آن ورزش) همچنین فراهم کردن دید خوب برای تماشاچیان و بازیکنان در آن ورزش.
نکات اصلی عبارتند از:
برای همه ی ورزش ها سطح مشخصی از روشنایی مورد نیاز است.سطح روشنایی عبارت است از تاثیر نور و سایه ی تولیدی زمانی که نور از یک جهت اصلی(بعنوان نور محور) و میزان کمتری از نور که از جهت های دیگر میرسد (بعنوان نور زمینه ای یا محیطی Ambient Light) که تولید یک تصویر سه بعدی پیوسته از یک صحنه می نماید.اگر تمام نور از نور محیطی یا زمینی بوده و نور محوری ضعیف باشد اشیاء به صورت یک دست دیده شده و جزییات زیاد قابل تشخیص نخواهند بود. اگر نور محیطی کم باشد سایه هایی بسیار تیره در حوزه ی دید ایجاد خواهد شد. هر دو اینها قابلیت دید صحیح و کافی و واکنش به اتفاقات در زمینه بازی را توسط بازیکنان کاهش میدهد، همچنین مشکلاتی را برای تماشاگران و دوربین های تلویزیونی ایجاد میکند.
برای ورزش هایی که سرعت بالایی دارند این موضوع مهم تر است.تاثیر نور لرزش دار ممکن است باعث شود یک شی ء متحرک ،ثابت به نظر برسد،یا اینکه شی ء در حال حرکت از جایی به جای دیگر دیده شود. در این گونه ورزش ها نور با فرکانس بالا پیشنهاد میشود.
الزامات روشنایی با آیین نامه ی ۱۲۱۹۳ مشخص شده است. احتیاجات بیشتر از آن توسط موسسات مدیریت ورزشی مانند فیفا و کمیته ی بین المللی المپیک یا تنظیمات تلویزیونی مانند استاندارد اسکای.
بعضی ورزش ها (مثل مقررات فیفا برای فوتبال ) الزاماتی را برای شیب نوری یکسان مشخص کرده اند. این به معنی شدت تغییرات روشنایی در مناطق مختلف زمین بازی است، و بصورت نسبت سطح روشنایی از دو نقطه ی اندازه گیری نور تعریف میشود که محاسبه ی آن با تقسیم میزان نور نقطه ی اول به نقطه ی دوم انجام میشود . UG
آیین نامه ی ۱۲۱۹۳ نیاز روشنایی را با توجه به کلاسهای نوری ۱ یا ۲ یا ۳ مشخص میکند که وابسته به سطح مسابقه ،بین المللی یا ملی ،منطقه ای ،محلی،تمرینی،و بازسازی است. در مسابقات با استاندارد پایین تر انتخاب های بیشتری برای نوع منبع روشنایی داریم. (لامپ های بخار سدیم ،متال هالید و …) ولی در کلاسهای ۲ و ۳ لامپ های متال هالید با شدت نور بالا مورد نیاز است.

نورپردازی زمین ورزشی

نورپردازی ورزشی

هر ورزشی یک محدوده ی بازی خاص دارد که بعنوان زمین اصلی شناخته میشود (بعنوان مثال فضای داخل خطوط نشانگر در تنیس یا فوتبال) و فضای کلی که بعنوان میدان ورزشی شناخته میشود ،شامل محوطه ی ایمنی حاشیه ی زمین نیز میشود.
سطح روشنایی ورزشی عموما بعنوان حداقل میانگین روشنایی افقی در فضای مرجع شناخته میشود. در بعضی موارد روشنایی زمین به نوع ورزش و فاصله ی تماشاچیان یا محل دوربین های تلویزیونی بستگی دارد . در این جا روشنایی مورد نیاز برای دوربین و روشنایی عمودی به هم وابسته است.
از آن جایی که بعضی از زمین های بازی بزرگ هستند میزان بالایی از روشنایی را نیاز دارد که برای پایین آوردن مصرف انرژی به شدت به سیستم های روشنایی و نورپردازی کم مصرف نیاز است. سرویس و نگهداری نیز برای اطمینان از سلامت و کارکرد نرمال تمام تجهیزات نورپردازی باید به طور مرتب صورت گیرد و در این جهت باید تجهیزات نورپردازی به صورتی بی خطر و قابل تعمیر در دسترس باشد.
برای نورپردازی فضاهای بزرگ ورزشی باید امکانات لازم برای نصب تجهیزات روشنایی در ارتفاع کافی را فراهم کرد تا زاویه ی نور تابیده شده به سطح زمین بیشتر از ۷۰ درجه نشود. این باعث حداکثر استفاده از نور چراغ ها و حداقل انرژی مصرفی میشود.
در طراحی نورپردازی اماکن ورزشی باید دقت شود که حداقل نور مزاحم و نور پراکنده وجود داشته باشد همچنین باید ایمنی تجهیزات روشنایی از نظر محل نصب در نظر گرفته شود تا در زمان قطع برق یا موارد اضطراری حرکت بازیکنان یا تماشاچیان با مشکلی روبرو نشود.

روشنایی سالن های ورزشی

تمامی سالن های ورزشی برای ورزش های مختلف و اتفاقات غیر ورزشی مورد استفاده قرار میگیرد که نیاز به امکانات نورپردازی متفاوتی دارند. نوع و سطح روشنایی سالن باید متناسب با بیشترین مورد استفاده از آن باشد.
با اینکه ورزش های مختلف میزان متفاوتی از روشنایی را نیاز دارند، یک پلان نورپردازی عموما نمیتواند تمام نیازها را برآورده کند. بنابراین ضروری است که سیستم کنترلی روشنایی برای ایجاد سطوح مختلف نوری در نظر گرفته شود.
منابع روشنایی باید در برابر برخورد توپ و یا نصب متراکم مقاوم باشد و هم چنین باید به گونه ای نصب شوند که احتمال گیر کردن اشیاء مابین یا پشت آنها وجود نداشته باشند.
در ادامه با شرایط و نیازهای روشنایی و نورپردازی زمین برخی از رشته های ورزشی آشنا می شویم.
پلان سالن ورزشی ممکن است با استفاده از پارتیشن ها دست کاری شود، بنابراین باید دقت شود که شدت روشنایی در وجود یا عدم وجود پارتیشن ها تغییری نداشته باشد. ممکن است بعداز نصب پارتیشن ها نیاز به روشنایی و نورپردازی بیشتری باشد که این باید در زمان طراحی در نظر گرفته شود.
برای ورزش های هوایی مانند بدمینتون یا والیبال باید تجهیزات روشنایی خارج از محوطه ی زمین و دور از دید قرار گیرد تا برای بازیکنانی که بالا را نگاه میکنند مشکلی ایجاد نشود.
از آنجایی که یک سالن ورزشی میتواند فعالیت های زیادی را پوشش دهد باید همخوانی لازم با این فعالیت ها در نظر گرفته شود. این به برگزارکنندگان اجازه میدهد که به راحتی فعالیت های مختلف را به نمایش بگذارند.

در ادامه شرایط و میزان نور لازم برای برخی ورزشها توضیح داده شده است.

تنیس روی میز و بدمینتون

برای مشاهده ادامه مطلب اینجا کلیک کنید